Laboratuvar pırlantası nasıl oluşur konusu oldukça merak edilir. Laboratuvar pırlantası ne demek, nasıl oluşur soruları kısaca; yerin altında binlerce yıl önce oluşan elmasın, günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle laboratuvar ortamında yani suni koşullarda oluşturulması ve kesilmesi şeklinde açıklanabilir. Elmas ve pırlanta birbirinden farklı iki taş gibi algılansa da pırlanta elmasın işlenmiş halidir. Elmas kesildikten sonra pırlanta halini alır. Burada karşımıza iki tür elmas olarak; doğal yollarla binlerce yıl önce oluşmuş olan yer altı elması ve laboratuvar ortamında oluşturulmuş olan elmas karşımıza çıkar. Elmasa şekil verilerek istenilen pırlanta görünümü açığa çıkar. Doğal pırlanta ve laboratuvar pırlantası arasında görünüm anlamında hiçbir fark yoktur. Çıplak gözle bakıldığında laboratuvar pırlantası ya da doğal pırlantanın ayırt edilme ihtimali mümkün değildir.
Yer altında doğal koşullarda oluşan ya da laboratuvar koşullarında oluşturulan elmas kesildikten sonra pırlanta olarak küpe, bileklik, yüzük gibi çeşitli takılarda karşımıza çıkar. Bununla birlikte elmasın endüstriyel anlamda kullanımı da oldukça yaygındır. Her ikisi de pırlantadır fakat oluşum açısından birbirlerinden ayrı oldukları için farklı şekilde değerlendirilirler. Daha iyi anlayabilmek için; pırlanta nasıl oluşur? laboratuvar pırlantası nedir? Laboratuvar pırlantası nasıl anlaşılır? ve laboratuvar pırlantası satılır mı? gibi sorulara yanıt verirken bu konuya yakından bir göz atalım.
Her Özel Anın Gözdesi Pırlanta
İnsanlar kendilerini ya da sevdiklerini mutlu etmek için özel günlerinde pırlanta içeren ürünleri tercih edebilirler. Özellikle evlilik teklifinin pırlanta yüzük eşliğinde yapılması yıllar içerisinde bir ritüel haline gelmiştir. Tektaş yüzükler evlilik tekliflerinin vazgeçilmezidir. En özel anlarını en özel taş işe taçlandırmak isteyen kişilerin ilk aklına gelen şey pırlantadır. Yıl dönümlerinde, doğum günlerinde yine pırlanta takılar tercih edilebilir. En özel anlarımızda bize eşlik eden pırlantanın oluşum süreci oldukça merak edilir.
Pırlanta, karbon elementinin ısı ve yoğun basınç ile yerin binlerde kilometre altında sıkışması sonucunda oluşan elmasın kesilmesiyle elde edilir. Bu da binlerce, milyonlarca yıl ile açıklanabilir. Yer altından elmas yataklarının tespit edilip çıkartılması oldukça zahmetli bir iştir. Özel ve nadir bir maden olan elmas, yer altından çıkarıldıktan sonra üzerinde bulunan farklı minerallerden ve maddelerden arındırılır. Laboratuvarda üretilen elmaslar doğada oluşan elmaslar olmadığı için bu madencilik süreçleri atlanarak hızlı bir sonuç elde edilir. Daha sonra elmasın pırlanta elde edilebilecek kısmı belirlenerek kesme işlemi gerçekleşir. Bu kesim işlemi ince işçilik ve dikkat gerektirdiği için pırlanta ustaları tarafından gerçekleştirilir. Oldukça sert bir maden olan elmas yine elmas ile kesilebilir.
Elmas ile yapılan bir karışım kesi aletinin ucuna sürülerek dikkatli bir şekilde kesme işlemi yapılır. Taşa zarar verilmemesi için çok dikkatlice kesilir. Kesme işlemi tamamlandıktan sonra temizlenen ve pürüzlerinden arındırılan pırlanta taş, asit içerisinde atılarak bir süre bekletilir. Bu sürecin sonunda pırlanta, takı olarak kullanılmak için hazır hale gelir. Kesim ve sonrasında gerçekleştirilen işlemler hem laboratuvar pırlantası hem de doğal pırlanta için aynıdır.
Laboratuvar Pırlantası Nedir?
Doğada elmasların oluşum sürecini binlerce, milyonlarca yıl ile açıklayabiliriz. Saf karbondan oluşan elmas oldukça serttir. Bu yüzden endüstriyel alanda da çokça kullanım alanı vardır. Pırlantalar da bu elmaslara şekil verilmesiyle oluşur. Pırlanta binlerce hatta milyonlarca yıl içinde oluşan elmaslardan elde edilse de günümüzde gelişen teknoloji ile bu süreci çok daha kısa sürede laboratuvar ortamında elde etmek mümkündür. Bu pırlantalar “sentetik pırlanta” olarak da anılır. Laboratuvar gibi yapay bir ortamda üretildiği için bu şekilde adlandırmak yanlış olmasa da insanlarda sahte pırlanta algısı oluşmasına neden olabilir.
Laboratuvarda üretilen pırlanta doğal pırlanta değildir; fakat aynı optik, kimyasal ve fiziksel kristal yapısına sahiptir. Laboratuvar pırlantası ve doğal pırlanta arasındaki ana fark oluşum süreci kısmında ortaya çıkar. Laboratuvar pırlantası, doğal pırlanta ile aynı görüntüye sahiptir. Laboratuvar pırlantası, çıplak gözle bakıldığında doğal pırlanta ile ayırt edilmesi mümkün değildir. Doğal pırlanta ile aynı karat, renk, berraklık ve şekil elde edilir. Laboratuvar pırlantası, insan eliyle laboratuvar ortamında oluştuğu için sürdürülebilirdir. Bu sayede pek çok alanda kullanımı sağlanır. En genel anlamda takı sektöründe çeşitlense de, endüstriyel alanda da elmasın önemli bir yer tutmasıyla kullanımı oldukça yaygındır.
Laboratuvar Pırlantası Nasıl Elde Edilir?
Laboratuvar pırlantasının oluşma süreci 1960’lara kadar dayanır. Günümüzde ilerleyen teknoloji sayesinde doğal pırlanta ile aynı olacak şekilde üretmek mümkündür. Peki, laboratuvarda pırlanta nasıl üretilir? Laboratuvar pırlantası farklı yöntemlerde elde edilebilir. Bunlar; Kimyasal Buhar Biriktirme (CVD) ve Yüksek Basınç, Yüksek Sıcaklık (HPHT) yöntemleridir. Her iki yöntemle de aynı laboratuvar pırlantası elde edilir. Karbon kullanılarak elde edilen Bu yöntemler pırlantanın oluşturulma şekline göre farklılaşır.
Yüksek Basınç, Yüksek Sıcaklık (HPHT) yöntemi: Doğal yolla oluşan elmasların oluşum süreci taklit edilerek laboratuvar ortamında canlandırılır. Elmas doğada oluşurken yüksek ısı ve basınca maruz kalmıştır. Yüksek basınç, yüksek sıcaklık yöntemi, katalizör ile press içine yerleştirilen tohum kristali olarak adlandırılan küçük bir elmas parçasının 1600 dereceye ısıtılmasıyla başlar. Isınan bu taşa yüksek basınç uygulanır. Karbon atomlarının elmas şeklini vermesi ile kristalin etrafını çevreleyerek birikmeye başlar. Daha sonrasında oluşan elmas kesim için hazır hale gelir.
Kimyasal Buhar Biriktirme (CVD): Bu yöntemde tohum kristali olarak yerleştirilen küçük elmas için kullanılan sıcaklık 700-1200 derece arasıdır. Orta dereceli sıcaklıkla gerçekleştirilen bu işlemde basınç daha düşük tutulur. Karbon içeren bir gaz, vakumlu bir odaya verilerek elmas tohumun üzerinde kristalleşmesi beklenir. Oluşacak elmasın büyüklüğü ne kadar süre beklenildiğine bağlı olarak değişir.
HPHT yöntemi ve CVD yöntemi ile oluşturulan laboratuvar pırlantası da pırlantaların derecelendirme kuralı olan karat, berraklık, kesim ve renk içeren 4C’ye göre derecelendirilir. Bu yöntemlerle elde edilen laboratuvar pırlantasının dışında pırlantaya benzerliğiyle karborit taş dikkat çeker. Karborit taş nedir diye bakarsak görüntüsü en az pırlanta kadar parlak olduğunu söyleyebiliriz. Fakat sertlik bakımından farklıdır. Gerçek elmas tohumu kristallerinden laboratuvarda HPHT ve CVD yöntemleriyle üretilen laboratuvar pırlantası ve doğal pırlantanın sertliği 10, karborit taşın sertliği ise 9.8 şeklindedir. Doğal pırlantaya göre maddi değeri düşüktür.
Laboratuvar Pırlantası Nasıl Tespit Edilir?
Laboratuvar pırlantası ve gerçek pırlanta arasındaki fark oldukça merak edilir. Laboratuvar pırlantası dış görünüş, optik ve kimyasal olarak doğal pırlantayla aynıdır. Laboratuvar pırlantası yorumlarından da anlaşılabileceği üzere çıplak gözle bakıldığında doğal pırlanta olup olmadığı anlaşılmaz. Doğada elmasın oluşum süreci karbon elementinin yerin yüz binlerce kilometre altında ısınması ve sıkışması ile gerçekleşmiştir. Laboratuvar ortamında bu koşullar suni olarak oluşturulur ve elmas elde edilir. Böylece yine saf karbondan oluşan laboratuvar pırlantası kısa sürede elde edilmiş olur. Bu pırlantalar yalnızca oluşum açısından birbirinden farklıdır.
Sertlik bakımından da herhangi bir farklılık yoktur. Özel günlerde rahatlıkla hediye olarak tercih edilebilir. Yalnızca teknik makinelerle bakıldığında anlaşılabilir. Laboratuvar pırlantası da doğal pırlanta gibi sertifikalıdır. Uluslararası sertifikasyon süreçlerinden ve kontrollerden geçer. Laboratuvar pırlantası carat, berraklık, kesim ve renge göre sınıflandırılır. Doğal elmasta olduğu gibi laboratuvar pırlantası farklı renklerde, berraklıkta ve karatlarda oluşabilir. Yani doğal ve laboratuvar pırlantası renkli ya da renksiz olabilir.
Neden Laboratuvar Pırlantası?
Pırlanta günümüzde en özel ve güzel anların vazgeçilmezi haline gelmiştir. Kendini özel hissetmek isteyen her kadının aklına ilk gelen hediyelerin başında pırlanta gelir. Yine karşısındaki kişiyi mutlu etmek ve güzel hissettirmek isteyen herkes pırlantaya yönelebilir. Pırlanta, doğada uzun süreler neticesinde oluşan elmastan elde edilen nadide bir parçadır. Hiçbir pırlanta birbiriyle aynı değildir, bütün pırlantalar kendine has ve özeldir. Pırlantanın oluşum süreci ve gün yüzüne çıkartılması ilişkinin oluşum ve köklenme sürecine benzetilebilir. Bu yüzden de pırlanta evlilik tekliflerinin baş aktörü olarak yerini alır. Elmasın çıkartılıp kesilmesi oldukça zahmetlidir. Elmasın bulunması, yüzeye çıkartılması ve kesilmesi gibi yapılan her aşama maliyetin artmasına neden olur. Bu da doğal pırlantanın maddi açıdan ulaşılabilirliğini azaltır. Burada karşımıza laboratuvar pırlantası çıkmaktadır.
Laboratuvar pırlantası, doğadaki elmas oluşumunun laboratuvar koşullarında taklit edilmesi ile elde edilir. Doğal pırlantanın aksine madencilik faaliyetleri atlanmış olur. Böylece maliyeti de doğal pırlantaya göre daha az olur. Bu sayede laboratuvar pırlantası maden pırlantasına yani doğal pırlantaya göre daha uygun fiyatlıdır. Laboratuvar pırlantasında topraktan çıkarma gibi işlemler bulunmaz. Doğal pırlanta ise çıkartılırken çok fazla enerji harcanır. Laboratuvar pırlantasında bu enerji daha az miktarda üretim aşamasında gerçekleşir. Böylece insanların kullanımına sunarken geçeceği aşamalar değerlendirildiğinde laboratuvar pırlantasının doğal pırlantaya göre daha çevre dostu olduğunu söylememiz mümkündür. Sürdürülebilir olması kullanım alanını genişletir. Endüstriyel alanda da sıkça kullanılır.
Laboratuvar Pırlantası Fiyatları
Pırlanta laboratuvarda üretildiğinde laboratuvar pırlantası satılır mı sorusunu da beraberinde getirir. Laboratuvarda üretilse de doğal pırlanta ile aynı yapıdadır. Laboratuvar pırlantası da değerlidir ve sertifikalıdır. Sertifikası olan her pırlanta satılabilir. Pırlantaların renk, karat, berraklık ve kesimi fiyatını da etkiler. Satın alırken ve satarken de bu kategoriler önemlidir. Örneğin: laboratuvarda üretilen 2 karat elmas fiyatı ile 2 karat doğal elmas fiyatı aynı değildir.
Karat miktarı aynı olsa da 4c’nin diğer koşulları göz önünde bulundurularak fiyatlandırılır. Aynı zamanda berraklık, renk, karat ve kesim olarak aynı olan laboratuvar pırlantası 5 taş fiyatı ile doğal pırlanta 5 taş fiyatı aynı değildir. Taşın doğal olup olmaması da fiyatı etkiler. Doğal pırlantanın nadide bulunması, oluşma ve çıkarılma koşullarının zor olması, kullanım aşamasına gelene kadar çok fazla süreçten geçmesi maliyetinin artmasına neden olur. Bu maliyet fazlalığı satın alırken de fiyatlara yansır. Karborit taş fiyatı ve laboratuvar pırlantası fiyatına göre doğal pırlantalar daha pahalıdır. Fakat pırlantanın maddi açıdan değerinin yüksek olmasının yanında pırlanta manevi olarak da değerlidir. Oluşumunun binlerce hatta milyonlarca yıl öncesine dayanması, her pırlantanın kendine özgü olması paha biçilemez.
Kişiler bütün bu durumları değerlendirerek kendi isteklerine ve bütçelerine uygun olanı tercih edebilirler. Evlilik teklifi ederken kaliteli ve biraz daha uygun fiyatlı bir alternatif arayanlar laboratuvar pırlantası yüzük tercih edebilirler. Laboratuvar pırlantası tektaş yüzük ve laboratuvar pırlantası beştaş yüzük özel günler için oldukça güzel ve zarif bir hediyedir. Yüzük takmaktan hoşlanmayan sevdikleriniz ya da aile büyükleriniz için alınacak değerli ve hoş bir hediye olarak laboratuvar pırlantası küpe de güzel bir alternatif olarak tercih edilebilir. Çıplak gözle bakıldığında doğal pırlanta ile birbir aynı görünür. Laboratuvar pırlantası kullanlar da incelendiğinde bu durum desteklenir. Kişiler gönül rahatlığıyla, aldıkları ya da kendilerine armağan edilen bu özel ve güzel hediyenin keyfini çıkartırlar.